9 giờ sáng Chủ nhật ngày 9 tháng 3 năm 1975 tôi và bạn Du chở nhau đến Đan viện Benedicto Thiên Hòa ở Quận Phước An dự – dự tập sinh, được hòa mình sinh hoạt với quí các cha, các thầy của dòng thật tình cảm thân thương đầy quí mến. Đến 3 giờ chiều chúng tôi chào các cha, các thầy ra về trong niềm vui vẻ đầy hy vọng.
Về đến đầu làng, bỗng thấy bà con tụ tập giữa đường đang xôn xao bàn tán chuyện…V.C.. sắp sửa đánh Thị xã, xuống tận nhà thờ gặp bà con cũng đang bàn tán… cho biết V.C. đã kéo dây điện thoại từ đồi Chúa ra Thị xã rồi!.
Về nhà tôi, hai đứa lòng bồn chồn rã rời cho thế sự đất nước bởi chiến tranh gây bao đau khổ! Nếu bị đánh thật ư! Bên nào dành phần thắng cái Thị xã này mà mình cùng gia đình, xóm làng, cả mấy chục ngàn người đang sống? Liệu rồi số phận của tỉnh Darlac này nữa chứ ?
Thường thì tối lại được miễn đi canh gác nhờ đang học trường Sư phạm Giáo học Bổ túc nên tuy có con số trong Nhân dân tự vệ, có súng. Nhưng từ tối nay phải đi ngủ chốt với anh em.
Khoảng 2 giờ sáng thứ hai, mồng 10, tiếng súng tiểu liên, súng cối, súng đại bác, tiếng trực thăng, máy bay do thám L19, pháo sáng liên tiếp bắn lên lập lòe tỏa sáng như muốn hối thúc cho mặt trời mọc lẹ lên càng làm nhốn nháo khắp cả Thị xã! Càng về sáng giao tranh càng ác liệt, nhiều trực thăng lúc đầu còn tham chiến nhưng bị súng phòng không bắn dày đặc nên về chiều cũng mất bóng mà phải đến sáng ngày 11 tôi mới thấy phản lực dội bom lác đác vùng ven, có lúc lại dội bom ở giữa vùng chiến sự khiến khói đen bốc cao trông thật khủng khiếp!
Vậy là Thị xã chủ yếu đánh nhau phía phi trường L19 đánh lan xuống vùng Tiểu khu là nơi đặt Bộ tư lệnh sư đoàn 23 bộ binh xuống khu thiết giáp, khu pháo binh, kho đạn ở hướng nam làng ta.
Ở nơi đang giao tranh thì từ dân thường đến lính tráng… muốn theo dõi tình hình diễn biến chiến sự thế nào thì phải dựa theo báo chí của thủ đô hoặc đài phát thanh thủ đô Saigon. Mà báo thì không thể có từ ngày mồng 10 nên chỉ còn nhờ vào đài Saigon hoặc đài các nước ngoài phát tiếng Việt như V.O.A. của Mỹ, B.B.C. của Anh,đài Úc…
Ngay năm 1975, làng ta chỉ mới có bốn.. năm nhà có Tivi trắng đen như nhà ông Tuệ, ông Mân, cố Tân xóm ngoài…mà cũng khó xem cứ hay nhiễu sóng. Chỉ phổ biến dùng radio loại 3 band như của hãng Phillip, của Nhật như Sony, Panasonic, Hitachi….những loại này nghe đài V.O.A, đài B.B.C. rất ổn định, bà con ta nghe nhạc và tin tức thời sự, từ đài B.B.C rất đắc ý, bởi tính chính xác, trung thực.
7g tối ngày 11 tôi nghe đài Sài gòn đưa tin là Thị xã Ban mê thuật đã thất thủ vào chiều nay! Tôi bàng hoàng cảm xúc rồi xuống bếp ăn cơm và nói với bố, bố không tin, ông bảo:
– Làm gì chúng nó mới đánh hôm qua mà lại thắng được ! Chưa thật rõ thì con im lặng đi nha! chứ nói sinh xôn xao!
Vừa sợ vừa nghe lời ổng, tôi vác súng ra đi mà chẳng dám hé với ai.
Qua ngày 12,tiếng đại bác có phần giảm hơn hôm qua nhưng vẫn có đánh nhau đâu đó, vẫn có phản lực như F5, A37… lâu lâu sà đến ném bom đây đó… kèm với màn đạn phòng không của V.C. bắn lên rồi nổ thành từng cụm khói trắng như bông tít trên nền trời xanh, nổi bật là tiếng gầm rú của xe tăng nghe mà rùng rợn! Xe tăng của phía nào đây!
Trưa đến, tôi nằm không ngủ được ! Sực nghĩ phải nghe lại đài Saigon và cũng phải nghe đài Hà nội xem nó nói có đúng như đài Saigon mà mình đã nghe không! À! Tối nay phải nghe cho được đài B.B.C. lúc 21g nữa mới nắm chắc chắn được!
Quả đúng thật! Đài Hà nội cũng nói rằng Thị xã Ban mê thuật đã thất thủ vào khoảng 4g chiều hôm qua,11 tháng 3 đúng như đài Saigon đã nói.
Đúng 9g tối( 21g),tôi nghe tin đầu giờ của B.B.C. họ đưa tin: – Thị xã Ban mê thuật đã hoàn toàn lọt vào quân V.C. vào chiều ngày 11, Khu tổng chỉ huy của sư đoàn 23 bộ binh đã hoàn toàn bị đánh tê liệt, đại tá Nguyễn Trọng Luật, Tỉnh trưởng kiêm Tiểu khu trưởng Thị xã cùng nhiều sĩ quan khác đã phải tháo chạy và bị bắt, lực lượng Cộng sản đông hơn gấp 10 lần cả về quân số cũng như vũ khí hạng nặng như đại bác, xe tăng…..
Sáng ngày mai, tôi vẫn vác súng và đi ra xóm ngoài thì gặp bạn H. Cùng trường với tôi. Tôi và H. vào gốc mít gần đó nghỉ, tôi liền hỏi H. Có nghe tin tức gì chưa? H. bảo có nghe đài S.G. tin là Thị xã đã ..mất rồi! Không biết..sao đây Hoàn hị?
Tôi nói: hôm qua mình nghe đài S.G. và đài Hà nội đều tin là Thị xã đã thất thủ, hồi tối mình nghe đài B.B.C họ nói rất rõ chiều 11 Thị xã đã hoàn toàn nằm trong tay V.C nhiều sĩ quan của bộ chỉ huy và Đại tá Luật, Tỉnh trưởng kiêm Tiểu khu trưởng đã bị bắt tại suối bà Hoàng.
Cả đài Thủ đô Saigon, đài Hà Nội và đặc biệt là đài B.B.C của nước Anh là đài có tính chính xác, trung thực hơn cả đài V.O.A và đài Úc, cả ba đài đều nói đúng như nhau! chứng tỏ Thị xã hoàn toàn đã bị V.C. làm chủ rồi! Ông cha ta đã nói:* vững như kiềng ba chân! ba nguồn tin đó không phải là 3 chân sao? Chúng ta nay y như cái trứng cút đang nằm sát một tảng đá! Vậy hai chúng ta từ giờ phút này phải im lặng, không kể ra cho ai, đứa nào về nhà nấy cứ theo gia đình theo bố mẹ thôi! Hiện tại trong làng mình có cả trăm anh lính gồm nhiều loại như lính thiết giáp, lính pháo binh, lính tiểu khu, có cả cảnh sát nữa….đã thoát chạy về đây họ đang cố chống lại nếu V.C vào làng, chúng ta mặc kệ sự tự do của họ!
Chúng tôi khẳng định: chúng tôi sử sự đúng với thực tế đã quá rõ ràng! Chứ chẳng nhờ tài giỏi gì.
Xưa kia, Chúa hiện xuống bảo Apraham dừng ngay việc…đốt con mình.
Vậy ngày 12 tháng3 đó, giá mà được Ngài hiện xuống thì Ngài cũng phán bảo hai đứa chúng tôi là phải…về theo cha mẹ, phải không quí vị.
Phạm thanh Hoàn.
