Khi chúng tôi tìm hiểu về việc bồi thường và hỗ trợ của nhà nước, thấy có 3 văn bản của nhà nước thông báo qua ba thời điểm khác nhau:
BẢNG TÍNH KINH PHÍ:
BỒI THƯỜNG, HỔ TRỢ KHI NHÀ NƯỚC THU HỒI ĐẤT
Công trình: Đường Vành đai phía tây TPBMT (Gói thầu số 02- Đợt 3 địa bàn Xã Cư Ebur) (kèm theo quyết định số 6308/QĐ-UBND ngày 20/102011 của UBND TPBMT) Bảng III
Chúng tôi nhận thấy Bảng Bồi thường và Hỗ trợ của nhà nước rất rõ ràng và chi tiết. Còn chuyện hợp lý và thỏa đáng hay không thì chỉ có người trong cuộc mới biết được. Nhưng theo nhận xét của chúng tôi thì sự bồi thường và hỗ trợ đó không được thỏa đáng; bởi rất nhiều hộ sau khi nhận được bảng chi tiết bồi thường và hỗ trợ đã không đồng thuận và đã gửi đơn khiếu nại.
Nhưng dù sao thì chúng ta cũng nên xem qua đơn giá bồi thường một số hạng mục của nhà nước.
- Giá đất thổ cư có đường rộng 12 mét, 1m2= 1.200.000 đồng
- Giá đất thổ cư có đường rộng 4 mét, 1m2= 600.000 đồng
- Bồi thường đất nông nghiệp hạng 2: 1m2= 918.200 đồng (Châu Sơn không có Loại I)
- Hỗ trợ đất vườn không công nhận là đất Thổ cư 1m2= 400.000 đồng (dưới 400 m2) Khi chúng tôi xem Văn Bản: Về giá bồi thường cây trồng, hoa màu trên đất khi nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh( kèm theo quyết định số: 01/2011/QĐ-UBND Tỉnh) thấy bảng chi tiết bồi thường rất rõ ràng từ cây mới trồng đến 1,2,3 năm, đến cây kinh doanh lâu năm là rất chi tiết, bài bản. Các cây trồng đều được quy định theo mật độ: số cây/1ha để tính ra giá tiền. Ví như cây cà phê vối trên 31 năm tính bằng 50%…Tuổi cây cũng được quy định gồm 3 loại A,B,C
- I. CÂY CÔNG NGHIỆP HÀNG NĂM:
CÂY MÀU, BÔNG VÀ CÂY THỰC PHẨM KHÁC…
- Lúa nước mới sạ: 1m2 = 1.200 đồng – Lúa trỗ bồng: 1m2+ 1.800 đồng – Lúa thu hoạch= 2.250 đồng.
- Đậu các loại: Sắp thu hoạch 1m2 = 2.500 đồng
- Rau xanh các loại: sắp thu hoạch 1m2 = 20.000 đồng
- Dứa: 1 bụi sắp thu hoạch = 4.500 đồng
- Khoai lang sắp thu hoạch 1m2 =3.500 đồng
- Sắn sắp thu hoạch 1m2 = 2.000 đồng – sắn công nghiệp = 3.500 đồng
- Mía sắp thu hoạch 1m2 = 3.000 đồng
- Bông vải sắp thu hoạch 1m2 = 2.500 đồng
- Gừng nghệ riềng…sắp thu hoạch 1m2 =14.000 đồng
- Sả, Hành tỏi sắp thu hoạch 1m2 = 10.000 đồng
- Các loại hoa: hoa hồng ghép 1 cây = 5.000 đồng – Hoa cúc nội 1m2= 15.000 đồng
– Hoa lay ơn ngoại 1m2 = 35.000 đồng.
- Hoa cảnh các loại 1m2 = 10.000 đồng
- Bầu, Bí Mướp, dưa leo…1 giàn trên 30 quả = 50.000 đồng- dưới 10 quả = 15.000 đồng.
- Cỏ voi, cỏ sữa trông thuần 1m2 = 6.000 đồng
Chúng tôi nhận thấy bẳng giá bồi thường rất chi tiết đến không ngờ, cỏ mà cũng được đền bù…thì đến nơi đến chốn cho người dân rồi.
- CÂY ĂN TRÁI VÀ CÂY LÂU NĂM:
- Chôm chôm mật độ < 210 cây/ ha, 6 năm trở lên = 400.000 đồng
- Nhãn, Vải mật độ < 220 cây/ ha, 6 năm trở lên = 900.000 đồng
- Mít Tô nữ mật độ < 230 cây/ ha, 6 năm trở lên = 550.000 đồng
4.Chùm ruột, cóc, ổi, khế …mật độ < 1.300 cây/ ha, 6 năm trở lên = 180.000 đồng
- Xoài mật độ < 140 cây/ 1ha, 6 năm trở lên = 500.000 đồng
- Thanh long 3 năm trở lên mật độ < 2.200 cây/ ha, 6 năm trở lên = 125.000 đồng
- Bơ các loại mật độ < 210 cây/ 1ha, 6 năm trở lên = 650.000 đồng
- Mãng cầu, Na, vú sữa mật độ < 200 cây/ 1ha, 6 năm trở lên = 325.000 đồng
- Đu Đủ mật độ < 2.000 cây – mỗi cây có 30 quả trở lên 100.000 đồng
- Chè trông bằng hạt mật độ < 9.000 cây/ 1ha, 4 năm trở lên = 3.500 đồng/1cây
Chúng tôi chỉ lấy 2 chủng loại: một số cây màu và cây công nghiệp lâu năm làm ví dụ cho việc bồi thường giá. Về bảng giá bổi thường, chúng tôi thấy rất đầy đủ và chi tiết phân loại năm trồng…rất rõ ràng. Nhưng về giá cả bồi thường có tương xứng với giá mặt bằng thị trường mua bán, thì chúng tôi hoàn toàn không nắm rõ, để biết việc bồi hoàn có thỏa đáng cho người dân không? Chúng tôi chi ghi nhận qua giấy tờ mà thôi, chứ không có nhiệm vụ phải làm trọng tài kinh tế giữa nhà nước và người dân.
Qua đây, chúng tôi ghi nhận:
Ý KIẾN CỦA NGƯỜI DÂN TRONG DIỆN ĐƯỜNG VÀNH ĐAI ĐI QUA.
- Bất hợp lý khi quy định cây trồng trên 1 ha với các loại cây: Saboche 208 cây/1ha. Cây cam quýt bưởi: 140 cây/1ha. Mảng cầu, Na: 200/1ha…là bất hợp lý với thực tế. Trong khi thực tế nhà vườn luôn trồng khoảng cách bằng cây cà phê thì số cây sẽ lên đến 1000 cây/1ha, hoặc ít hơn cũng phải có đến 800 cây/1ha… Như vậy là số cây trồng thấp hơn 1/4 đến 1/5 thì sự thiệt thòi sẽ là rất lớn cho các hộ.
- Bất hợp lý trong cách tính diện tích nhà ở chỉ tính trong lòng nhà, trong khi nguyên tắc xây dựng của các nhà thầu xây cất luôn tính phủ bì móng. Một sai số từ 10 m2 đến 20, 30 mét vuông là chuyện rất có thể, và như thế thì thiệt thòi cho người dân lên đến con số hàng triệu đồng.
- Bảo rằng giá đất đã nâng lên 3 lần, nhưng thực tế hiện nay giá đó chỉ bằng 1/4 hoặc 1/3 giá thị trường hiện hành.
- Để hổ trợ đời sống người dân, phải tính khẩu trong gia đình nhiều hoặc ít, sao lại chỉ tính lao động chính trong hộ đó, thế còn con cái, ông bà, cha mẹ quá tuổi lao động rồi không ăn, không mặc, không chi tiêu trong cuộc sống hay sao??? Ví dụ hai vợ chồng lao động chính, vậy thì 8 đứa con thì không ăn uống chắc!?
- Điều 11 Quyết Định 69 của CP là, Chủ tịch tỉnh có quyền thực thi điều khoản: bồi thường giá nhà vườn đất thật sát với giá hiện hành đúng với thị trường. Tại sao không áp dụng đúng với Quyết Định bồi thường cho dân, để người dân bị quá thiệt thòi như hiện nay, đến nỗi người dân phải khiếu kiện nhiều lần.
Cũng vì sự đền bù chưa thỏa đáng của nhà nước mà con đường vành đai chỉ mới giải phóng được đợt đầu trước tết Quý Tỵ như các nhà: Ông Tuyển (Thảo), Ông Bình (Khanh), Ông Hóa (Đông)…mà thôi.
Những ngôi nhà bị đập phá để giải tỏa mặt bằng trên tuyến đường Vành Đai đi qua
Còn lại có đến mấy chục hộ chưa được đền bù thỏa đáng, nên sự bế tắc về con đường vành đai đã bị ngưng trệ hơn 6 tháng. Đã nhiều lần các ban bệ công trình đường vành đai vào thương thỏa với các hộ dân, nhưng xem ra cả hai bên chưa đi đến thống nhất chung.
Thi công mặt bằng ở tuyến Đường Vành Đai phía tây…
Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật diễn biến của con đường vành đai vào phần III
Xin mời quý bạn đọc tiếp tục theo dõi phần III, sẽ rõ hơn về những bế tắc qua bài phỏng vấn ông Nguyễn Sỹ Đại sắp tới.
Châu Sơn choa