Sả – “cây cứu đời” dân ta vào mùa khô!!!

Sau một mùa làm ăn thất bát: Cà phê đã hái xong, những năm trước cà phê sai trái, năng xuất cao, giá lại bèo bọt, khi nào cũng từ 32 – 34 K/Kg. Đến nay, cà phê đã lão hóa, được phá đi trồng mới, bỗng đâu cà phê như đụng phải nước sôi, giá lên cao vùn vụt, từ 35 – 95K/1kg.

Tiêu mấy năm trước giá từ 150 – 180K/Kg, nay xuống giá 70 – 96 K/Kg. Thanh long cũng bị nhiễu nhương từ khi bị Covid đến nay, rồi đến TQ và VN, cơm không lành canh không ngọt, thanh long trả về cho nai xơi!!

Đến lúc này, chẳng ai đập mà khai ra, người dân ta kinh tế cạn kiệt lắm rồi. Nội ăn tiêu thì to, mà thu hoạch chẳng có chi. Nếu so sánh thập niên 80 thiên niên kỷ trước, có thể hoàn cảnh kinh tế chưa khá khấm, nhà cửa còn tiêu điều, nhưng năm nào cũng có của ăn của để do hoa mầu đem lại; chứ đâu phải như bây giờ, nhà cao cửa rộng, mà thu hoạch thì không trơn.

Lúc trước còn có thể bán mấy mét đất, vườn hay đất rẫy để trang trải. Nhưng từ năm 2022 trở đi, “lệnh cấm cửa” nhà đất, được nhà nước ban hành, thì người dân cũng lên bờ xuống ruộng… Rồi chuyện xù nợ, cũng góp phần làm cho người dân ta thêm thảm hại.

Thành ra, Sả mùa khô, được xem là “cây cứu đời” cho người dân ta. Nhưng để có được sả cắt vào mùa này thì mùa mưa đã phải trồng sớm mới có. Hơn nữa, mùa này nắng gay gắt, Sả phải tưới hằng tuần mới cắt được, chứ như để hai tuần tưới thì xem như Sả bị khô héo, dai, rất khó nhổ…

Thực ra, Sả của người dân ta, cũng chỉ là trồng xen canh, trồng vào đất cà phê trồng mới, đất thanh long…chứ đâu có trồng vạt như cà phê, tiêu. Xem ra, muốn có “của hồi môn sả” cũng không dễ ăn đâu.

Thế là mùa này, chẳng có gì thu nhập, người dân ta phải tranh thủ tưới tắm cà phê, tiêu và làm Sả để kiếm thêm thu nhập.

Sáng sớm 7 giờ là phải có mặt ở rẫy… Việc đầu tiên là phải bẻ sả vào để cho người ngồi cắt. Nếu là sả mới một năm thì tép lớn, sọi và dễ bẻ lắm! Dễ chừng một người bẻ sả thì phải hai người cắt sả mới kịp. Nếu là sả hai ba năm thì cây cao lên, tép nhỏ và lá cây xum xuê rất khó để bẻ. Có khi hai người bẻ sả đưa vào lều, một người cắt cũng thừa sức… Chẳng những thế, cắt xong để cả đống nằm dài, rồi chiều đến phải cân từng kg để bó lại.

Xem ra, hai vợ chồng 1 tạ cũng vất vả lắm! Tuy nhiên cũng nghe kể rằng, hai vợ chồng có khi làm được 2 tạ ấy chứ! Đó phải là tay thiện nghệ lắm mới có được. Tuần nào cũng cắt sả, có mà gãy lưng luôn đó! Công việc thì không mấy vất vả, khó nhọc, nhưng ngồi cả tuần cả tháng, cũng thấy ê ẩm. Có người nghe nói đến sả là thấy ớn luôn.

Cắt tỉa, gom thành bó cân kg, rồi bỏ vào bao 10 Kg chờ chủ hàng đến cân, có khi cũng còn bị chủ hàng gây khó dễ: Sao cắt dài cây quá vậy!! hoặc làm thân cây sả không kỹ, còn nhiều lá vàng là không xong đâu nha!

Giá củ sả tươi thương phẩm được thương lái thu mua từ 9.500 – 10.200 đồng/kg. Hiện nay, tại Châu Sơn, giá sả lúc này, 1kg là 7K, phải 1 tạ mới có được 700K chứ không dễ ăn đâu. Hai vợ chồng chỉ lấy công làm lời, còn thuê thì cũng chẳng còn gì nữa.

Thú thật, dân ta sản xuất và chủ hàng thu mua hàng tấn sả mỗi ngày ấy chứ! Nhưng thực ra, chẳng biết họ thu mua để làm gia vị ăn uống hay để làm tinh sả!!??

Nhưng dù sao, Sả cũng là “cây cứu đời” của người dân ta vào mùa khô này!!!

Người Quan Sát