Giai thoại – Chuyện ÔNG ĐỒ HOAN – Phần 1

Kính xin hương hồn ông, cho con được viết giai thoại về ông, có thể được thêu dệt và hư cấu ít nhiều… Nhưng cũng chỉ mong qua câu chuyện này, người dân Châu Sơn thế hệ sau nhớ nhiều đến ông. Nhớ một thời ông đã sống gắn bó với người dân làng Châu Sơn. Sau này ông về Bắc với người cháu trai và gửi tấm thân già nơi quê nhà Vạn Lộc.

Bài viết này như một nén hương lòng dâng kính ông!!

Vào thập niên 60, ở Châu Sơn, từ con nít đến ông lão, ai cũng đều biết ông Đồ Hoan. Có điều là, không ai biết: Tại sao ông lại có được danh xưng Đồ Hoan?? Không biết thời xưa, ông có học chữ nho chăng?? Và danh xưng “Ông Đồ”, vẫn đang là điều bí ẩn chưa có lời giải mã?? Rồi họ tên của ông Đồ Hoan là gì? Hình như người làng Châu Sơn chẳng mấy quan tâm về điều đó! Chỉ cần gọi tên ông Đồ Hoan là đủ rồi.

Ngày đó, bọn học trò lớp tôi thường tới nhà ông Đồ Hoan chơi, vì có người bạn ở Tân Điền về học ở trọ nhà ông.

***

Đó là một ông già, trạc tuổi 55, nhưng trông dáng ông hom hem với mái tóc lưa thưa phất phơ điểm màu hoe đen càng làm cho lão già hơn tuổi. Khuôn mặt ông gầy gò, nhăn nhúm như bánh tráng nhúng nước. Cũng may, lúc nào mặt ông cũng đỏ ửng như người uống rượu, nên phần nào điểm tô chút hồng hào trên đôi gò má ông. Khuôn mặt nhỏ nhắn, đã thế, lại còn đeo thêm cặp kiếng đen to kềnh như để che giấu con mắt ti hí kèm nhèm những ghèn. Ria mép he vàng lởm chởm cùng với chòm râu cằm xồm xoàm càng làm cho miệng của ông thêm móm mém, chìa mấy chiếc răng hô bừa cào ra ngoài môi.

Mà cách phục trang của ông cũng dị hợm kỳ quái không giống ai. Bộ đồ bà ba màu trắng đã ố vàng từ bao ngày, khá đồng điệu với chiếc áo vét tông cháo lòng khoác ngoài – áo vét nhàu nát từ đời nảo đời nao. Nhưng không bao giờ ông quên khăn quàng cổ, dù nóng hay lạnh. Còn cái bầy hầy, nhớp nhúa của ông thì không sao tả siết. Không biết một năm ông tắm được mấy lần?? Hình như, con người ông sinh ra được mặc định như thế, nếu thiếu một chi tiết nào, sẽ không ra dáng ông Đồ Hoan!??

Cái ăn cái mặc của ông đã luộm thuộm đến cổ quái, tính khí lại nóng lạnh thất thường…Nhiều khi ông vừa đi vừa càm ràm điều chi chẳng ai hiểu nổi. Nhưng biết chắc rằng, lão không vừa ý ai một điều gì đó, hoặc ai trêu chọc ông. Thế là ông cứ càu nhàu mãi. Mỗi khi gắt gỏng ai thì ông quắc mắt, giọng vốn khàn đục lại lên óc giả thanh, càng làm cho ông thêm hung dữ…Mà cũng hay, tính ông đã dở hơi như thế mà lắm người cũng hay trêu chọc, khiến cho ông điên tiết lên, chửi búa xua: Mã thằng cha mày mất dạy, đẻ ra mày. Quân vô phúc. Đồ súc sinh. Đồ chết bằm chết tiệt…Có khi sửng cồ lên ông vác gậy đuổi theo…Mà đâu chỉ người lớn chọc ông, đến cả trẻ con cũng biết mà trêu chọc ông mới lạ chứ!

Có bữa, tụi nhỏ đến trước nhà ông bày vè: Có ông đồ già, ăn phải xương gà, hoóc mãi không ra, bèn kêu rên la…làng nước là làng nước ơi!!! Nghe thế, ông xách gậy đuổi bọn trẻ chạy có cờ…Nhưng mà đời nào ông đuổi được chúng cơ chứ! Mắt thì quáng gà, chân thì bước chệnh choạng…ông chửi đổng một lúc rồi vào nhà.

Dường như có sự tổn thương tự ái đến ông. Vì dù gì đi nữa, ông cũng là ông Đồ có một không hai trong làng, chứ có phải đùa đâu. Ông nghĩ, mình đâu có phải là đứa ngây ngô khờ dại như AQ của Lỗ Tấn mà cần phải an ủi bản thân bằng câu: Chấp chi bọn trẻ, để có được “Thắng lợi tinh thần”. Nhưng rồi ông càng tức giận, lũ trẻ càng cảm thấy thích thú để trêu chọc ông. Mà ông cũng khôn đáo để chứ chẳng vừa đâu.

Bữa nọ, bọn trẻ hát chọc tức ông: Ôi ông đồ Hoan, có hai hòn dái đen si, một hòn bằng đồng một hòn bằng chi to như cái thúng…thế là ông ra sức rượt đuổi. Bọn con nít không biết ông giăng dây cước sẵn ở đường ngang. Thế là bọn trẻ té ngã lên nhau, bị ông lấy roi mây quất lia lịa, khiến lũ trẻ bị một bữa no đòn lằn roi.

Bữa đó về, ông hả hê lắm! Ông tự nghĩ, từ này về sau chắc bọn con nít hết dám trêu chọc ông nữa. Nhưng cái giống con nít, càng cấm đoán, càng dọa nát, càng kích thích tụi nó làm thêm…

Có hôm, ông đang đứng tè nơi góc đường, bọn trẻ thấy được liền đọc vè: có lão đồ Hoan, đứng tè góc đàng, bị làng bắt được, con cu đỏ hoẻn, đỏ hoẻn đỏ hoẻn đỏ hoẻn!! Nghe vậy, điên tiết lên lão lấy gậy đuổi theo…Đến khi lão đuổi gần bắt được chúng thì, bỗng đâu: Đùng một tiếng chát chúa!! Lão hết hồn, liền co vòi chạy như bị ma đuổi. Ông vốn thường sợ tiếng pháo nổ, biết vậy bọn trẻ mới tương kế tựu kế đốt pháo cho lão kiếp vía. Thế là ông chạy một mạch hổn hển về nhà, chui xuống gầm giường nằm chết khiếp. Có khi ông ốm mất mấy ngày.

Ông sợ tiếng nổ như chó khiếp pháo. Nghe đâu hồi nhỏ ở Bắc – GX Vạn Lộc, có một trận càn của lính khố đỏ Pháp vào làng, vì bị báo là có bọn giặc “Trang Hét” trú ngụ ở làng. Bọn lính Khố đỏ truy lùng không thấy, bắn phá tứ tung, rồi đốt phá làng mạc… Ký ức kinh hoàng về trận càn cháy nhà, súng nổ, khiến cho từ đó về sau, nghe bất cứ tiếng nổ chát chúa nào là ông phát hoảng lên.

Di Tĩnh Đắc

Xem tiếp phần 2 – Hồi sau sẽ rõ….

Xin cám ơn những người – không tiện nêu tên, đã cung cấp tư liệu, để người viết hoàn thành giai thoại về ông Đồ Hoan.