NẤM MỐI, HÒAI NIỆM MÓN NGON XƯA.

1.Xuân đã tàn phai, chuyển mùa cho hạ vàng tháng sáu với rực rỡ sắc nắng hoe vàng, kèm theo đó là những cơn mưa rào ầm trút xuống, mang cho đất đai thêm màu mỡ tốt tươi. Thảo mộc bắt đầu sinh sôi, cỏ cây bắt đầu đâm chồi nảy lộc, hơi đất mát rượi bốc lên làm ta bỗng nhớ đến món ăn ngày xưa tưởng như đã trôi vào quên lãng. Món ăn mà cứ đến những cơn mưa rào tháng 6 là lại mọc lên đầy ắp khắp sân vườn.

2. Ngược dòng về quá vãng, chợt nhớ những mùa này năm xưa sau những cơn mưa đầu mùa là lũ trẻ quê chúng tôi lại chạy lăng xăng đi tìm nấm mối, món sản vật tuyệt vời mà trời đất ban tặng cho những kẻ nghèo. Cứ theo kinh nghiệm của các cụ xưa truyền lại, nếu đêm cứ mưa rả rích thì sáng mai thể nào sau vườn nhà cũng mọc lên đầy nấm, mà quả thật là như vậy. Từ tinh sương chỉ cần bước ra khoảng sân sau nhà đã thấy những điều kỳ diệu, những búp nấm non mơn mởn đã mọc lên từ thuở nào như mời gọi, thân nấm xinh xinh, đẹp đẽ, trắng trong như thục nữ chốn khuê phòng.

3. Ta nhẹ nhàng sới đất, rồi bứng lên những gốc nấm xinh xinh với tiếng gãy giòn tan lắc cắc, nghe thật vui tai hạnh phúc, cái hạnh phúc giản đơn mà giờ đây không phải ai cũng được trải qua trong cuộc đời này…

4. Đem rổ nấm vào nhà, gọt sơ qua cho sạch, vét trong khạp ít gạo, rang lên rồi đổ nước, lửa nhỏ thôi cho cháo được trong nấm thì chia hai, một xào trên lửa lớn không cho ra nước để vị được tươi ngon, khi cháo nhuyễn thì đổ vào, thêm ít hành ngò xắt nhỏ, phần nấm còn lại thì xào với quả mướp ta, rắc ít tiêu đen nữa rồi bày ra mâm cơm chiều trên chõng tre trước hiên nhà.

   

5. Đêm dần buông, cả nhà quây quần bên ánh lửa, cơm tối được dọn ra, lại mời thêm mấy ông hàng xóm, mọi người cầm đũa nâng ly, rượu gạo quê còn mùi thơm phưng phức, gắp một miếng nấm xào, nhai nhè nhẹ để cảm nhận vị dai dai của tai nấm, sần sật của cuống nấm, vị béo của mỡ hành, ôi chao sao mà ngon đến thế, rồi bưng lên tô cháo nấm, khói bốc lên nghi ngút, hành hoa thơm lan toả khắp mái tranh, ít mắm ớt cho lưỡi thêm đằm vị, trên chõng tre rôm rả tiếng nói cười, rồi cứ thế nồi cơm cháy vơi lúc nào chả biết.

6. Nấu vội ấm Chè xanh, rồi bưng lên mời cha chú, nhấm nháp bát chè tươi, vị thanh thanh chan chát, ngon ngót, ngòn ngọt thấm dần nơi đầu lưỡi, rồi bó gối nghe các cụ kể chuyện những ngày xưa khẩn hoang điền bãi, thuở hồng hoang khai ấp lập làng, chuyện ma đèn hù nhát, chuyện chiến tranh, những ngày cha anh ta xông pha nơi hòn tên mũi đạn, đuổi khỉ rừng ra tít bến Hiền lương, rít thêm điếu thuốc lào, dòm trộm qua khe cửa, thấy ngoài kia cứ mưa thầm lích rích, nghĩ ngày mai chắc cỏ sẽ non xanh…

7. Mới đó mà đã là hòai niệm, các tiền hiền xưa giờ đã khuất bóng chốn bình yên, món ngon xưa giờ chỉ còn trong ký ức, thói quen canh tác đã làm mất đi món quà thơm thảo của thiên nhiên, làng quê xưa nay cũng đã đủ đầy sung túc, chẳng còn ai nhớ đến thuở cơ hàn..(viết nhân ngày giỗ ông nội Nguyễn Phú 40 năm).

Khải Nguyễn